Aşılama, sperm ve yumurta hücresinin buluşmasını sağlamak amacıyla uygulanan bir tedavi yöntemidir. Bu işlemde kadına yapılan çeşitli ilaç ve iğne tedavileri ile aylık yumurta sayısı artırılır. Erkekte ise spermler özel yöntemlerle yıkanır ve dölleme için hazırlanır. Bu işlemlerle spermlerin hareketli olanları yoğunlaştırılır. Özel çatlatma iğneleri kullanılarak yumurta hücresinin çatlama süresi ayarlanır ve spermler özel bir plastik boru yardımıyla rahim içine gönderilir. Bu sayede yumurta ve spermin buluşması daha kısa sürede gerçekleşir. Ancak bu yöntem her çift için uygun değildir.

Kısırlık sorunu yaşayan çiftlere öncelikle kısırlık nedeninin tespiti amacıyla bazı incelemeler yapılır. Erkekte semen analizi, kadında jinekolojik muayene yapılır. Rahim ve fallop tüplerinin değerlendirilmesi amacıyla rahim filmi çekilir, yumurtalıkların kapasitesini belirlemek için hormon testleri uygulanır. Gerekirse laparoskopi ve histeroskopi de yapılır.

Aşılama, kısırlık sorunu bulunan çiftlerde oldukça kolay, pratik ve risksiz bir işlemdir. Kısırlık tedavilerinde genellikle ilk tercih aşılama yapılmasıdır. Bu yöntemin bazı yararları bulunmaktadır:

Ayrıca erkekte travma, diyabet, MS gibi rahatsızlıklar, mesane boynu operasyonu yapılmış olması, bazı ilaçların kullanımı gibi etkenlerden kaynaklanan boşalma sorunu varsa, gebelik için aşılama yöntemi tercih edilebilir. Aşılama yöntemi kolay bir uygulama olarak kabul edilmektedir. Ancak bunun uzman bir doktor tarafından uygulanması başarıyı artıracaktır. Aşılama yapmak için kadının bir kanalının ya da tüpünün açık olması gereklidir.

Doğal yollardan gebelik elde edilemediğinde, aşılama yapılması oldukça yararlıdır. Eğer şartlar uygun olursa, kısırlık sorunu olan çiftlerde tüp bebek tedavisi uygulanmadan önce aşılama yapılması daha uygundur. Bu yöntem hem kolay uygulanır hem de maddi açıdan maliyeti düşüktür. Aşılama yapılan kadınların banyo yapması sakıncalı değildir, ancak doktorlar ilk günde banyo yapılmamasını önerebilir. Bunun dışında özel bir beslenme programına da gerek yoktur.

Aşılama yapıldığı sırada ve sonrasında kadındaki hafif kasık ağrısı normal bir sonuçtur. Bazı hastalarda bu ağrı olmayabilir. Uygulama kolay yapıldığından hastaları rahatsız etmez. Anestezi bile gerek kalmadan aşılama yapılabilir. Ancak aşılama sonrasında şiddetli ağrı yaşanırsa mutlaka doktora başvurulmalıdır, çünkü bu durum başka bir nedenden kaynaklanabilir.

Aşılama sırasında ve sonrasında kanama beklenmez. Ancak bazı hastalarda aşılama sırasında kullanılan aletlerden dolayı rahim ağzından damlama şeklinde kanama olabilir. Bu tür bir sorun gebeliğe engel olmaz ve genellikle ilk günde kesilir. Devam ettiği takdirde doktora danışılmalıdır. Aşılamadan sonraki 15 günde oluşan kanamanın ise gebeliğin rahme yerleşmesinden kaynaklandığı, yani implantasyon kanaması olduğu söylenebilir.

Aşılama yapılan merkezlerde her zaman progesteron hormonu kullanımı yapılmaz. Bu konuda doktorun önerilerine göre hareket edilir. Aşılama yapılan kadınların aynı günde ve bir sonraki günde cinsel ilişkiye girmemesi gerekir. Bunun sebebi spermlerin 3 gün yaşam süresinin olmasıdır. Bu nedenle gebelik için cinsel ilişki olması gerekmez. Bu konuda aşılama merkezinin tavsiyelerine uyulmalıdır.

Aşılamanın ardından yapılan gebelik testlerinin zamanı normal gebeliklerde olduğu gibidir. Aşılamadan 14 gün sonra gebelik testi yapılırsa sonuç alınabilir. Hem kandan hem de idrardan test yapılabilir. Kadında adet gecikmesi olduğu zaman da gebelik testi yapılabilir.

Kadında gebelik belirtilerinin başlaması genellikle 3 hafta sonra gerçekleşir. Daha önce belirtilerin olması beklenmez. Aynı doğal yolla olan gebelikler gibi belirtiler olmaya başlar. Kasık ağrısı, hafif kramp, bulantı, adet gecikmesi, lekelenme gibi erken gebelik belirtileri olabilir. Aşılama başarısız olursa, yani gebelik oluşmazsa genellikle 15-20 gün sonra adet kanaması başlar. Eğer adet görülmezse, kadın hamile olduğunu düşünebilir ve test yaptırabilir.

Gebelik oluştuysa, 5 hafta tamamlandığında bu ultrason tetkikiyle de görülebilir. Bu süre aşılama sonrasındaki 3 haftalık sürenin sonunda olabilir. Yani aşılama yapıldığı günden sonraki 20. günde gebelik kesesini ultrasonda görmek mümkündür. 4-5 haftada ise bebeğin kalp atışları ultrasonda duyulabilir.